Wynagrodzenie chorobowe pracownika

Kiedy przysługuje

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby przez pierwsze 33 dni tej niezdolności w danym roku kalendarzowym. W przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – wynagrodzenie chorobowe przysługuje przez pierwsze 14 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Wynagrodzenie to jest finansowane ze środków pracodawcy. Jeżeli w ciągu roku kalendarzowego niezdolność do pracy wskutek choroby przekracza łącznie 33 dni, wówczas począwszy od 34 dnia pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS (lub od 15 dnia w przypadku pracownika powyżej 50 roku życia).

Prawo do wynagrodzenia chorobowego pracownik nabywa po upływie 30 dni nieprzerwanego okresu zatrudnienia, do którego wlicza się też poprzednie okresy zatrudnienia, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni.

Okres ten nie jest wymagany w przypadku:

  • absolwentów szkół i szkół wyższych zatrudnionych w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
  • gdy niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
  • osób posiadających wcześniejszy co najmniej 10-letni okres zatrudnienia (obowiązkowego ubezpieczenia),
  • posłów i senatorów, którzy podjęli zatrudnienie w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

W tych przypadkach prawo do wynagrodzenia chorobowego przysługuje od pierwszego dnia choroby.

W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, pracownik ma obowiązek dostarczyć zwolnienie lekarskie pracodawcy w ciągu 7 dni w celu naliczenia wynagrodzenia chorobowego.

Gdy pracownik przebywa na zwolnieniu dłużej niż 33 dni - pracodawca zobowiązany jest do złożenia do właściwego oddziału ZUS oryginału zwolnienia lekarskiego pracownika i zaświadczenia płatnika składek - wypełniony druk ZUS Z-3 (dostępny na stronach ZUS) w celu wypłaty pracownikowi zasiłku chorobowego.

Wysokość wynagrodzenia pracownika za okres choroby oblicza się według zasad, które obowiązują przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikom jest przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych ze środków pracownika.

Podstawa wynagrodzenia chorobowego

  1. Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
  2. Jeśli niezdolność do pracy powstała w okresie pierwszego miesiąca pracy i pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, wówczas podstawą wymiaru wynagrodzenia za czas choroby jest wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc (przy wynagrodzeniu stałym jest to kwota brutto z umowy).
  3. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy pracy, podstawą wymiaru jest wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Jeżeli w pierwszym miesiącu pracy pracownik nie przepracował całego miesiąca to należy wynagrodzenie za ten miesiąc wykluczyć z podstawy wpisując 0zł w kolumnie "Przychód ze stosunku pracy"
  4. Jeżeli w ostatnich 12 miesiącach pracownik chorował, to wynagrodzenie za te miesiące wpływają na średnią wg zasad:
    • jeżeli okres choroby trwał dłużej niż 50% czasu pracy pracownika, to wynagrodzenie z tego miesiąca nie jest wliczane do średniej i należy w kolumnie "Przychód ze stosunku pracy" wpisać dla tego miesiąca 0 zł
    • jeżeli okres choroby trwał krócej, należy wartość wynagrodzenia zwaloryzować do kwoty jaką by pracownik zarobił, gdyby pracował przez pełny miesiąc. W przypadku wynagrodzenia stałego jest to kwota brutto z umowy o pracę. Wynagrodzenie zmienne waloryzujemy dzieląc kwotę podaną w kolumnie "Przychód ze stosunku pracy" przez ilość dni przepracowanych i otrzymany wynik mnożąc przez ilość dni pracy w danym miesiącu. Wyliczoną kwotę należy wpisać w kolumnie "Przychód ze stosunku pracy".
  5. Podstawa wymiaru wynagrodzenia z tytułu pracy na pełny etat - z zastrzeżeniem sytuacji opisanej w pkt 6. - nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia ustawowego. W 2010 r jest to 1317 zł brutto. Serwis sam waloryzuje podstawę do tej kwoty.
  6. Jeżeli pomiędzy kolejnymi zwolnieniami chorobowymi pracownika nie minął okres minimum 3 pełnych przepracowanych miesięcy przy wyliczeniu wynagrodzenia chorobowego ma zastosowanie podstawa wyliczona przy poprzednim zwolnieniu chorobowym.
  7. Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy jest 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego jego podstawę wymiaru. Za czas choroby pracownik zachowuje prawo do 80 proc. wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Gdy jednak niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w okresie ciąży, za czas zwolnienia przysługuje 100 proc. wynagrodzenia.

Wynagrodzenie chorobowe pracowników po 50-ce.

Od dnia 1 lutego 2009 r. zmieniły się przepisy prawa pracy w zakresie wynagrodzenia za czas choroby pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia. Pracownikom po 50 roku życia skrócono okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby, płatnego przez pracodawcę. Pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia pracownikowi 80% wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy spowodowany chorobą, przez okres 14 dni. Od 15 dnia wypłatę wynagrodzenia chorobowego dla tych pracowników przejął ZUS. Wypłata nastąpi w formie zasiłku chorobowego.

Przepisy dotyczą niezdolności do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 rok życia.

Zasady wyliczania wynagrodzenia chorobowego

Na poniższym przykładzie pokazane jest w jaki sposób należy obliczyć wynagrodzenie chorobowe z pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, z wynagrodzeniem 1317zł brutto i przebywającym na zwolnieniu lekarskim – 7 dni:

  1. Podstawa brutto = 1317 zł
  2. Podstawa netto = Podstawa brutto - (Podstawa brutto * 13,71 %)
    1317 zł - (1317 zł * 13,71 %) = 1317 zł -180,56 = 1136,44 zł
    [13,71% współczynnik określający wysokość składek na ubezpieczenia społeczne pracownika]
  3. (Podstawa netto : 30 dni) * dni choroby * 80% = wynagrodzenie za czas choroby
    (1136,44 zł:30 dni ) * 7 dni * 80% = 212,13 zł
  4. Podstawa zasadnicza = kwota brutto z umowy - (kwota brutto z umowy : 30 dni * dni choroby)
    1317 zł – (1317 zł : 30 zł * 7dni) = 1317 zł - 307,30 zł = 1009,70 zł

Wynagrodzenie zasadnicze

W miesiącu, w którym pracownik przebywał na zwolnieniu chorobowym należy też wyliczyć nowe wynagrodzenie zasadnicze - czyli wynagrodzenie za okres przepracowany. Zasada wyliczenia została przedstawiona wyżej w pkt. 4, ale serwis wykonuje je automatycznie.

Jeżeli pracownik przekroczy w trakcie roku limit dni, za które wynagrodzenie wypłaca pracodawca to zaczyna otrzymywać z ZUS zasiłek chorobowy. W takim miesiącu również konieczne jest wprowadzenie informacji o okresie choroby pracownika w celu wyliczenia poprawnego wynagrodzenia zasadniczego.

Informacje dodatkowe

Okres pobierania wynagrodzenia chorobowego przez pracownika jest okresem przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Płatnik musi złożyć oprócz deklaracji ZUS DRA i raportu ZUS RCA również raport ZUS RSA.

Raport ZUS RCA - jest miesięcznym raportem w którym podaje się odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne pracownika za dany miesiąc.

Raport ZUS RSA - jest raportem miesięcznym mówiącym o okresie przerwy w opłacaniu składek oraz wypłaconych świadczeniach. Podaje się w nim okres od kiedy do kiedy było wypłacane wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy, liczbę dni, wypłaconą kwotę oraz kod świadczenia przerwy.

Podstawowe kody świadczenia przerwy to:

331 - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, finansowane ze środków pracodawcy, czyli wynagrodzenie chorobowe wypłacone przez pracodawcę, do 33 dnia świadczenia przerwy.

313 - zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS od 34 dnia choroby.

151 - okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku (np. urlop bezpłatny).