Przez ostatnie lata osiągnięcie wieku 50 lat wiązało się z ryzykiem wykluczenia z rynku pracy. Osoby w tym wieku postrzegane były jako mniej efektywni pracownicy, a ogłoszenia o ofertach pracy mówiły o górnej granicy wieku kandydata do pracy. Sami pracodawcy preferowali głównie ludzi młodych.
Na szczęście sytuacja ta zaczyna się zmieniać. Pracodawcy zaczynają coraz częściej zatrudniać pracowników po 50 roku życia. Powodem tych zmian są nie tylko zmiany na rynku pracy, ale przede wszystkim dodatkowe profity jakie pracodawcy mogą otrzymać.
Pracodawcy zaczęli doceniać także to, że osoby starsze są często bardziej lojalne wobec firmy niż ludzie młodzi oraz dysponują znacznym doświadczeniem zawodowym. Ponadto ich wiedza, oprócz podstaw wyniesionych ze szkoły, ma solidne podstawy praktyczne. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że osobie pięćdziesięciokilkuletniej zależy na stabilizacji, jeżeli będzie zadowolona z pracy nie będzie szukać innej.
Ostatnia duża nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( dokonana ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz. U. z 2009 r. Nr 6, poz.33) wprowadziła wiele zmian zarówno w przepisach tej ustawy, jak i w kilku innych aktach prawnych dotyczących pracowników po 50-ce.
Od 1 lipca 2009 roku pracodawcy zatrudniający pracowników, którzy ukończyli 55 lat ( kobieta ) i 60 lat ( mężczyzna ) nie muszą za takie osoby opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ulga ta ma powszechny charakter.
Dotyczy zarówno pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, o pracę nakładczą, agencyjną czy umowę zlecenie, a także osób, które prowadzą działalność gospodarczą.
Wprowadzono też ulgę, która ma węższy zakres i okresowy charakter. Pracodawcy, którzy zatrudnią osoby po pięćdziesiątym roku życia zarejestrowane w Urzędzie Pracy jako bezrobotni, mogą liczyć na zwolnienie z Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez okres 12 miesięcy. Ale ważne jest aby zostały spełnione łącznie trzy poniższe warunki:
Zasady te dotyczą tylko pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zwolnienie to nie przysługuje zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych ( np. umowy zlecenia).
Od 1 lutego 2009 r. zmianie uległy przepisy dotyczące wynagrodzenia za czas choroby pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia. Pracownikom tym skrócono okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby, płatnego przez pracodawcę. Pracodawca płaci pracownikowi 80% wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy spowodowany chorobą, przez okres 14 dni (w roku). Natomiast od 15 dnia zasiłek chorobowy wypłaca już ZUS.
Przepisy dotyczą niezdolności do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 rok życia.
Zatrudniając pracowników po 50 roku życia trzeba szukać mocnych stron – zarówno w zatrudnianiu, jak i utrzymaniu starszych pracowników. Oczywiście nie wszystkie grupy zawodowe i wszystkie branże pozwalają na jednakowe podejście do tych pracowników.
Jednocześnie pracodawcy powoli zaczęli sobie uświadamiać, że za 10, 20 lat procentowy udział starszych pracowników znacząco się zwiększy - co wynika z tendencji i procesów demograficznych. Granica wieku może zostać przesunięta nawet do 70 lat. Dlatego najbliższe lata powinny pozwolić wypracować praktyczne, odpowiednie podejście do starszych zatrudnionych.
Takie wyzwania stoją zarówno przed kadrami jak i zarządami firm.