Jednoosobowa działalność gospodarcza

Jedną z form prowadzenia firmy jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Czym się charakteryzuje i przede wszystkim – czy warto?

Definicja

Działalność gospodarcza to, zgodnie z definicją zawartą w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły (ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przedsiębiorca

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Zakładanie działalności gospodarczej

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najpopularniejszą formą prowadzenia przedsiębiorstwa. Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest uwarunkowane posiadaniem kapitału początkowego. Jej założenie wymaga jedynie złożenia druku CEIDG-1 (wraz z załącznikami, jeżeli zgłaszamy więcej informacji) do Urzędu Miasta i Gminy, aby uzyskać wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Czynność ta nie podlega opłacie.

Prowadzenie spraw przedsiębiorstwa

Przedsiębiorca występuje w obrocie gospodarczym pod firmą, którą jest jego imię i nazwisko. Do nazwy przedsiębiorstwa może dodać również część marketingową (np. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „Jaś” Jan Kowalski) i posługiwać się nazwą pełną lub nazwą skróconą – zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczych.

Zasadniczo majątek przedsiębiorstwa jest majątkiem przedsiębiorcy, ale rozliczanym do celów podatkowych na zasadzie przychodów i kosztów podatkowych. Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za skutki jej prowadzenia. Odpowiedzialność ta rozciąga się również na współmałżonka i może być ograniczona jedynie ustanowieniem rozdzielności majątkowej. Współmałżonek nie odpowiada bowiem za zobowiązania powstałe w wyniku prowadzenia działalności z majątku odrębnego, nie odpowiada również za zobowiązania powstałe po ustanowieniu rozdzielności.

Prowadzenie spraw działalności gospodarczej należy do przedsiębiorcy. Może on jednakże korzystać z pomocy członków rodziny (jako osoby współpracujące), zatrudniać inne osoby lub współpracować z innymi przedsiębiorstwami. Część praw i obowiązków może zostać przekazana osobom trzecim na zasadzie pełnomocnictwa (np. księgowa sporządza dokumentację księgową), jednakże nie ogranicza to pełnej odpowiedzialności przedsiębiorcy za zobowiązania powstałe w ten sposób.

Przed przedsiębiorcą jest również zadanie wyboru odpowiedniej formy opodatkowania. Może zdecydować się na uiszczanie podatku na zasadach ogólnych według skali podatkowej, podatkiem liniowym, kartą podatkową lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym. To, który ze sposobów będzie najkorzystniejszy, w znacznej mierze zależy od rodzaju prowadzonej działalności.

Najważniejsze cechy jednoosobowej działalności gospodarczej:

• niewielkie koszty rejestracji;
• szybka rejestracja i likwidacja działalności;
• brak obowiązku posiadania kapitału początkowego;
• osobista odpowiedzialność za wszelkie należności i zobowiązania wynikłe z prowadzenia działalności gospodarczej, która może rozciągać się na współmałżonków;
• osobiste prowadzenie spraw przedsiębiorstwa;
• proste formy prowadzenia księgowości;
• duży wybór form opodatkowania (podatek wg skali, liniowy, ryczałt, karta podatkowa).

Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej

Teoretycznie likwidacja spółki następuje w momencie wyrejestrowania podmiotu z rejestru CEIDG. W praktyce przed przedsiębiorcą, który chce zlikwidować swoją firmę jest jeszcze załatwienie niezbędnych formalności w ZUS-ie. Najważniejszą kwestią jest wyrejestrowanie siebie i ubezpieczonych współpracowników.

Kolejnym krokiem jest spis z natury, czyli inwentaryzacja posiadanych produktów i ich wycena według ceny zakupu lub cen rynkowych. Będzie to niezbędne do rozliczenia podatku VAT, jeśli przedsiębiorca nie jest z niego zwolniony. Szczegółową procedurę likwidacji JDG poznasz tutaj.